Agile is relevant. Dat roept ook vragen op. Zoals wat is agile? En hoe word je agile? Als professional als team, als organisatie? Wanneer is agile zinvol? Wanneer niet? Antwoorden vind je hier.

Waarom relevant

Screenshot SERP Agile

Het belangrijkste eerst. Agile is relevant, maar waarom dan en voor wie? Agile stelt organisaties en professionals binnen die organisaties in staat om te gaan met uitdagingen van deze tijd. Onzekerheid is een zekerheid. Agile helpt daarmee te dealen.

Relevant voor wie?
Het is een grote misvatting dat agile van en voor de IT-sector is. Agile is relevant voor alle organisaties. Voor bedrijfsleven én overheid. Voor grote en kleine organisaties. Voor gevestigde orde en challengers. Sterker nog agile kan challengers helpen gevestigde orde te worden.

Wat zijn voordelen

Leuk dat Agile, maar wat levert het op? De volgende vier voordelen zie je vaak in organisaties die Agile werken.

Snellere time-to-market
Door in korte sprints te werken (van 1-4 weken) release je snel en regelmatig een nieuwe, verbeterde versie van een product of dienst.
Je boekt snel resultaat. Dat is goed voor het momentum. Ook krijg je snel feedback van de markt. Waardoor je snel leert en snel kunt verbeteren.

Hogere productiviteit
Agile reduceert drastisch het aantal vergaderingen, e-mails en rapporten. Die bespaarde tijd wordt besteed aan de creatie van waarde.

Hogere kwaliteit
Uitgangspunt is het opleveren van een werkend product (of dienst) aan het einde van elke sprint. Een ‘Definition of Done’ beschrijft bovendien aan welke eisen dat product moet worden voldoen. Aan het einde van elke sprint wordt niet alleen het resultaat geëvalueerd, maar ook het proces en de Definition of Done. Wat weer als input dient voor verbeteringen de komende sprint.

Betrokkenheid
Agile gaat uit van zelf-organiserende teams. Dat legt meer verantwoordelijkheid en initiatief bij de teams. Zo vergroot je het teamgevoel, onderlinge betrokkenheid en werkplezier aanzienlijk. En vaak snel.

Wat is Agile

Agile is een andere manier van samenwerken. Daarbij staat de creatie van waarde centraal. Waarin onderscheidt Agile zich van andere samenwerkingsvormen? Door de manier waarop die waarde wordt gecreëerd.

Hoe creëert agile waarde?
Voor de goede orde er is niet één agile methode. Agile is een verzamelnaam. Maar wat de meeste agile methoden met elkaar gemeen hebben is dat kleine multi-disciplinaire teams; in kort-cylische iteraties een increment opleveren. Wat dat inhoudt leg ik hierna uit.

Kleine multi-disciplinaire teams
Een belangrijk aspect van agile is de teamgrootte en team samenstelling. De grootte van het team is beperkt. 6 plus of min 3. Opvallend is dat in het team verschillende expertises aanwezig zijn. Die expertises en/of skills die nodig zijn om de waarde te kunnen opleveren. Dat kunnen developers en UX-designers zijn, maar net zo goed beleidsmedewerkers, of marketeers of juristen.

Incrementeel
Een ander kenmerk waarop agile zich onderscheidt van andere werkvormen is dat bij agile waarde wordt opgeleverd in incrementen. Dat wil zeggen dat niet in een keer alles wordt opgeleverd. De opdrachtgever of klant krijgt niet in een keer alles. Maar steeds een stukje.

Iteratief
De meeste agile werkwijzen hebben een kort-cyclisch karakter. D.w.z. dat elke 2-4 weken een nieuw increment wordt opgeleverd. Een belangrijk aspect daarbij is dat elke iteratie of Sprint even lang duurt. Dat zorgt voor een vast ritme ook wel cadans of heartbeat genoemd. 

Hoe word je Agile?

Een goed begin is je eerst verdiepen in het gedachtengoed. Dit is zo belangrijk dat ik het twee keer zeg ‘verdiep je eerst in het gedachtengoed’. En zorg dat je zeker weet dat je dit gedachtengoed ook onderschrijft.

Draag het uit
Als je als organisatie Agile wilt worden, is het belangrijk dat het hoger management dit gedachtengoed begrijpt, onderschrijft en uitdraagt.

Verdiep je in Scrum
Vervolgens kun je je verdiepen in een methode. Ik raad altijd scrum aan, om mee te beginnen. Er zijn meer goede methodes, maar scrum is de meest gebruikte en meest universele.

De Scrum methode wordt uitstekend uitgelegd in de Scrumguide.

Begin met één team
Een agile organisatie begint met een team. Natuurlijk kun je Scrum’en met meerdere teams. Honderden of duizenden zelfs. Maar zelfs als dat je einddoel is raad ik aan te beginnen met één team. Probeer niet te rennen voor je kunt lopen. 

Het duurt een aantal sprints voordat een team echt een team is. Voordat de eerste successen zichtbaar worden. Maar ook voor de eerste lessen getrokken kunnen worden. Probeer continu te verbeteren en bescherm het team ook.

Opschalen
Pas als het team wat meer volwassen is kun je gaan opschalen. Het idee is dat Agile Scrum zich als een olievlek verspreid binnen de organisatie. Verspreiding kan zowel opzij als omhoog. Opzij wil zeggen dat er op dezelfde laag (team-niveau) meer teams bijkomen die op dezelfde manier werken. Verticaal wil zeggen dat deze manier van werken en denken ook op hogere (management)lagen wordt overgenomen.

Wanneer wel/niet?

Agile is in veel gevallen bruikbaar, meer dan vaak wordt gedacht. Tegelijk is het niet in alle gevallen de juiste oplossing. Soms is een waterval aanpak meer geschikt. 

Wanneer Agile, wanneer Waterval?
In de kern komt het hierop neer. Agile gebruik je bij grote mate van onzekerheid. En waterval bij een grote mate van zekerheid.

Succes en falen
Natuurlijk kan het verkeerd inschatten van onzekerheid of complexiteit leiden tot tegenvallende resultaten. In mijn ervaring zijn slechte ervaringen met agile veel vaker te wijten aan slechte implementatie.

Daarom is het altijd aan te bevelen om je te laten begeleiden bij elke stap. Te beginnen bij de vraag of het iets voor jou kan zijn.

Over de auteur
Mahanaïm Singadji SA, PAL, PSPO, PSM
Mahanaïm en Marieke foto: Bart Honingh

Mahanaïm is een agile pionier in Nederland. Al in 1995 concludeerde hij dat digital ook vraagt om een andere manier van werken. Geïnspireerd door elementen uit zijn studie Bestuurskunde formeerde hij multi-disciplinaire teams die werkten in kort-cyclische iteraties.

In 2010 ontmoette hij Jeff Sutherland. Door deze ontmoeting besefte Mahanaïm dat zijn succesvolle aanpak agile was en heel veel overeenkomsten had met Scrum.

Mahanaïm is niet alleen gecertificeerd Scrum Master (PSM) en Product Owner (PSPO). Hij heeft ook de Professional Agile Leadership (PAL) en Leading SAFe (SA) certificering.

Sinds 2018 geeft hij goed gewaardeerde Agile trainingen o.a. bij Competence Factory in Utrecht.